Nigdy nie śniła mi się matura, a podobno jest to jeden z najpopularniejszych koszmarów. Nie twierdzę, że było przyjemnie, ale cała ta teatralność pobudzała mnie do śmiechu. Prawdopodobnie tak rozładowywałam napięcie, z którego niewiele zdążyło spłynąć do nieświadomości.

Śmieszna jest już sama nazwa „egzamin dojrzałości” – przecież nam artystom nigdy o dojrzałość nie chodziło i wszyscy musimy tu trochę oszukiwać, skoro nadal zajmujemy się sztuką. Egzamin i sztuka są w naturalnej sprzeczności. Jedno buduje kryteria, drugie je przekracza lub omija.

Wiedziałam o tym, kiedy zaczynałam pracę w liceum. Stałam dłuższą chwilę przed dostojnym gmachem i zastanawiałam się, czy zdołam do niego wejść. Bałam się, że odtąd stanę się funkcjonariuszem publicznym. Z czasem zrozumiałam, że artysta jest nim nawet bardziej niż nauczyciel.

Czasami, pilnując matur, wyobrażałam sobie, że system docenia naszą społeczną rolę, unikatowe zdolności i umożliwia zdawanie egzaminu z plastyki. Na ławkach, zamiast arkuszy, piętrzy się materia zaklęta w obiekty. Uczniowie prezentują sprawy, z których są naprawdę dumni: wrażliwość, porządny warsztat, lekkość lub siłę postawionego znaku.

Tak narodził się pomysł wystawy Innego Towarzystwa i zaproszonych artystów w Galerii Śmierć Człowieka. Jest ona marzeniem niepozbawionym komentarza.

Małgorzata Widomska